Hordhac Kooban! Buugga Diiwaanka SIINLEY!

Sugaantu waa muraayad inta badan ka falcelisa waayaha bulsheed ee dhaqan ama dhaqaale iyo gedgedooyinka duruufaha nololeed ee taaganta, taagtada iyo timaadada intaba, sida awgeed ayey maansada soomaaliyeed ee la xidhiidha nolosha weligeedba u ahayd wax bulshada u dhexeeya oo la wada leeyahay oo la wadaago.

Maansada wadaaga ku dhisan waxa ay mararka qaar noqon jirtay dood-suugaaneed taasoo la isku xifaalo la isuguna baano, marar kale na waxa ay noqon jirtay taxane mawduuci ah oo la isugu aftahamo dhigto iyo sida oo kale dhoola-tus la isugu awood sheegto. Taxaneyaasha caynaakas ah ayaa loo yaqaana SILSILAD-MAANSEED!

Halac-dheere, Guba Iyo Xaydha waa silsiladaha laga xasuusto taxane-maanseedyadii ka horreeyey Siinley iyo Deelley. Sida buuggan Diiwaankii Siinley ku qeexanna, Silsiladdii Siinley waxa ay curatay 1972kii iyada oo socotay illa 1973kii, Runtii qoraaaga buugu waxa uu inoo sheegayaa in aanay Silsiladani raacin jidkii ay mareen Silsiladihii ka horreeyey iyada kuwaas oo aynu kor ku xusnay, waayo waxa ay uga duwanayd waxyaalo badan oo ay ka mid yihin:

1. Silsiladdan, waxa hoggaaminaya rag badan oo Aqoonyahan iyo Macalimiin u badan, iyada oo ay Silsiladani ka dhalatay Xaruntii Tacliinta ee LAFOOLE!
2. Dhanka Miisaanka Gabayga Silsiladaha hore waa ay ka sinnaayeen, macnaha waxa ay adeegsan jireen Badda Gabayga, Lakin Siinley waxa ay ku suntan tahay oo ay adeegsatay Badda JIIFTADA, marka laga reebo labada unug ee ay CAASHA JAAMAC ku leedahay Diiwaanka oo ay adeegsatay Badda Gabayga, sidaa darteed ayaa marar badana loo odhan karaa Siinley waxa ay horseed ka ahayd taaba-gelinta JIIFTADA, iyo in maanta si xooggan loo adeegsado.
3. Inta la og yahay Siinley waxa ay ahayd Taxne-Maanseedkii ugu horreeyey ee kulmisa Hal-Abuur Rag iyo Dumarba leh.
4. Waxa ay ahayd Silsilad ku bilaabmatay Sarbeeb adag kuna dhammaatay, oo aan ujeedooyinkay xambaarsanayd si fudud lagu fahmi karin.
5. Godka ay Silsiladani ka hadlayso waxa uu isugu biyo shubanayaa nuxur Waddani ah iyo mid Siyaasadeed, kaas oo ah weji ku cusub Silsiladaha Soomaalida.
6. Waxa ay ku soo beegantay xilli ay soo baxeen Rikoodhada iyo Cajaladaha la dhegaysto iyo sida oo kale sannadkii qoraalka Far-Soomaaliga  la sameeyey, taasina waxa ay sahashay in ay si fudud u faafto ama la isugu tebiyo.

Intan iyo in kale oo badan ayaa ay kaga duwanayd Silsiladdii Siinley Silsiladihii Maanso ee aynu hore u soo maqalay.
In kasta oo ay si lama filaan ah ku dhalatay, Hal-Abuuradu na kala fogaayeen, wakhtiga iyo duruufaha ku xeeranina uu adkaa, haddana madaama oo ay ku aadanayd hillaadin xilli  uu Fanka Soomaaliyeed halkii ugu sarreysay uu isku taagay, lana odhan karo waxa ay salka ku hayeen Riwaayadihii Masrixiga ahaa, waxaana ay taas ku kasbatay xiisaha iyo dareenka dadweynaha oo ay aad u soo jiidatay.

Diiwaankani waxa uu xanbaarsan yahay 29 Maanso oo ka mid ah 35 Maanso oo la sheegay in ay Silsiladani ka koobanayd, halka lix kale na laga war-qabo maqnaanshahooda, kuwaas oo laba ka mid ah ay is dhaafsadeen SICIID SAALAX AXMED iyo CAASHA JAAMAC DIIRIYE, mid kale waxa lagu xusay Diiwaanka HAGARLAAWE, ee AHN Abw. Gaarriye taasoo uu diiwaanku sheegay in ay maqan tahay hal Maanso kale oo Gaarriye ku lahaa Siinleyda, taas oo marag u ah inta ka maqan Diiwankan.

Liiska Maanso-Yahannadii ka qayb-galay Silsiladdii Siinley:

1. Maxamed Ibraahim Warsame "Hadraawi"
2, Cabdi Aadan Yaasiin "Cabdi-Qays"
3. Maxamed Xaashi Dhamac "Gaarriye"
4. Siciid Saalax Axmed
5. Cali Saleebaan Bidde
6. Xaaji Aadan Axmed Xassan "Af-qallooc"
7. Maxamed Cabdillaahi Riiraash
8. Yuusuf Aw-Jaamac Muuse "Yuusuf-Canfar"
9. Faarax Abokor Khayre "Faarax-Askari"
10. Axmed Maxamed Xassan "Axmed-Cadde"
11. Caasha Jaamac Diiriye
12. Maxamed Cismaan Siciid "Ina-Weydaar"
13. Jaamac Cabdillaahi Shuuriye
14. Xassan Cilmi Diiriye
15. Ibraahim Aw-Saleebaan "Ibraahim-Gadhle"
16. Cabdi-weli Sheekh Biixi
17. Ibraahim Cilmi Iidle
18. Siciid Axmed Shire.

Intan iyo in ka badan waxa si faahfaahsan ay ugu qoran yihin, Buugga, waxaana xusid mudan in buuggani qorayo Hal-Abuur kasta tariikhdiisa oo kooban, iyo meesha uu ka soo galay Silsiladda, iyo sida oo kale cidda uu u jawaabayo, waxa kale oo aan la illaawi karin in buugga aad ka helayso tariikh dhinac kasta taabanaysa oo ka hadlaysa sababihii dhaliyey Silsiladda iyo waxyaalihii keenay in ay curato.

Isku soo wada duubo, xiise badan oo dhinaca Suugaanta Soomaaliyeed + Farshaxan quruxoon oo aadan daal ku dareemayn + Maanso ereyadeedu gaagaaban yihin mise na fahmad badan oo aad carrabka ugu fudud + Tariikh cuddoon oo Silsiladda wax kaaga iftiiminaysa, intaa iyo in badan ba waxa aad ugu tegaysaa buugga.

Tusmada Buugga:
Magaca Buugga: Diiwaanka Siinley.
Qore: Yuusuf Cismaan Cabdille "Shaacir"
Bogagga: 250 Bog
Sannadkii uu buugu so baxay: 2016
Soo Saaristii iyo Daabacaaddii: SAGALJET

Hordhac Kooban Buugga HAGARLAAWE!

HAGARLAAWE
"Diiwaanka Maansooyinka"
Maxamed Xaashi Dhamac "Gaarriye"

Diiwaankani waxa uu ka kooban yahay 48 tixood oo u kala qaybsan afar cutub, waa tixihii uu Abwaanku curiyey in ka badan dhawr iyo soddon sanno. Diiwaankani waxa uu xambaarsan yahay maansooyin tiro badan oo aragti fog, gudo fidsan, xeel-dheeri iyo farshaxan qurux badan ka dhalatay, waa maansooyin colaada iyo nabadda ba wax ka yidhi, sida oo kale na waa maansooyin dhanka nacaybka iyo jacaylka ba ka hadlay.

Diiwaankan waxa loo bixiyey "HAGARLAAWE" waxaana loogu wanqalay tixda Hagarlaawe ee diiwaanka ku jirta, sida buugga ku qoran magacani dhawr macne ayaa uu yeelan karaa, taas oo noqonaysa dulucda, nuxurka iyo farriinta ay maansada Hagarlaawe gudbinayso oo ah in laga hagar la'aado qabyaaladda, eexda, aflagaadada, dhaleecaynta iyo wixii la mid ah.

Hadaba si aanu akhristuhu ula kulmin tixo seenyoon oo mushuc ah oo aanu hadba meel afka u saarin, waxa muhiim ah in aad ogaato in tix kasta oo buuggan ku xardhan aad ugu tegayso sababta iyo ujeedada loo allifay, sida oo kale waxa tix kasta oo diiwaankan ku jirta loo sameeyey arar ama hordhac kooban oo tilmaamaya ula jeedada ka dambaysa in tixdan la curiyo iyo tariikhda ay soo baxdayba.

Runtii Diiwaankan Hagarlaawe waxa lagu soo ururiyey maansooyinkii ugu badnaa ee uu Abwaan Gaariye allifay, In kasta oo aan la odhan karin waa ay ku wada dhan yihin, haddana xilliga hadda la joogo waxa lagu keydiyey waa intii ugu badnayd ee la heli karaayey.

Tixaha diiwaankan Hagarlaawe ku Jira looma kala horreysiin sida ay u kala tariikh horreeyeen hase-yeeshee waxa la isu raaciyey loona habeeyey sida ay isugu ujeedo dhaw yihin, waana sababta diiwaanka aad ugu tegayso markaad akhrinayso afar cutub oo kala duwan.

Cutubka 1aad

GUBAABO: Cutubkan waxa uu ka kooban yahay shan iyo toban (15) tixood oo ah maansooyinkii uu Abwaanku inta badan ku gubaabinaayo dadka si aanay marna u aqbalin caddaalad-darrada iyo sad-buursiga at kala kulmaan xukuumadda hadba gadhwadeenka ka ah dalka balse ay ka dhiidhiyaan. Inta lagu guda jiro qaybtan waxa aad uGu tegaysaa tixdii uu abwaanku ku furay silsiladdii DEELLEY.

Cutubka 2aad

GULUF: Waa cutub ka kooban sided  (8) tixood oo ka hadlaya kana faaloonaya halgankii hubaysnaa, waxa maansooyinka qaybtan ku jira uu abwaanku ku curiyey goobihii dagaalada ee jabhadda, runtii waana tixaha ugu kulul dhanka erey ahaan marka la eego maansooyinka diiwankan, waxa ka mid ah tixda dheer ee wada tariikhda ah ee laga magac baxday Saxansaxo, iyo maansada Waayo-Arag.

Cutubka 3aad

GOOGOOS: Waxa uu ka kooban yahay labaadan (20) tixood oo ka hadlaya arrimo kala duwan wakhtiyo kala geddisanna soo baxay, tixaha qaybtan waxa ka mid ah suugaantii uu abwaanku ku lahaa Silsiladdii Siinleyda, waxa kale oo iyana ku jira tixihii jacaylka iyo cishqiga, iyo kuwii ku jiray riwaayadii aan ifka arag ee EED HOOYO LAGA GALAY,.

Cutubka 4aad

GOLOOBAL: Cutubkani waa midka ugu dambeeya, waxaana ugu tegaysaa maansooyinka caalamiga ah ee ka hadlaya dhacdooyinka dunida ka jira, waa maansooyinka uu abwaanku kaga hadlayo adduun weynaha.
Wakhtigan aynu joogni ee casriga ah, oo tiknoolajiyadda warfaafintu ay aad u horumartay suuragal maaha in qofku uu danayn waayo waxyaalaha ku xeeran  adduun-weynaha ku xeeran ee isaga/iyada saameeya.

Dalkeennu maaha jasiirad ka go'an hirdanka adduunka, gabayaaguna waa lama huraan in uu wax ka yidhaahdo dhacdooyinka adduunka sida ay isaga la yihin.

Maxaa laga yidhi Buugga:

"Maxamed X. Dhamac Gaariye, waxa uu ka mid ahaa aqoonyahannadii kaalinta lama illaawaanka ah kaga soo qayb-qaatay hirgelinta, korinta, kobcinta, tayaynta iyo qabyo-tirka af-soomaaliga" Saleebaan Cumar-Ku-Joog, London.

"Sida hore ba loo xusay, suugaanta soomaaliyeed waxay keydisaa sooyaalka tariikhda soomaaliyeed, in kasta oo uu soo raagay, misena diwaanka maansooyinka Abwaan Maxamed X. Dhamac Gaariye, wuxuu si weyn oo cilmiyeysan ugu qayb-qaadanayaa keydinka tariikhda qawmiyadda soomaalida wixi la soo dersay qarnigii hore ee tegay  iyo kan hataan aynu ku jirno intaba" Cabdisalaam Ciise Salwe, Thamed Valley University, London.

"Gaariye, waa hal-abuur maskaxdiisa maala oo ay suugaantiisu mataaneysay Murti iyo Maad ba. Waa mucallim waayo-arag ah, bulshay ah waana geesi aan garta la gabban" Yuusuf Garaad Cumar.

"Waxaa se xanuun leh, cod buu ahaa u hiil ah xorriyadda iyo dadnimada caroogta ay leeyihin iyo dadweynaha saboolka ahi; waxa uu ahaa fanaan iyo farshaxan qurxinta ereyga suugaaneed aad u yaqaana, kaas oo wahab iyo culays, wax kasta ku saaranba kaa dul-qaada oo kaa farxiya. Codkaas ayaa damay oo ay geeridiisi amusiisay, waana tan dhiilada geerida Gaariya" Rashiid Sheekh Cabdillaahi ((Gadhweyne)).

"In kasta oo uu hal-abuur iyo aftahan ba ahaa waxaad moodaa in aanu ku kaftoomi jirin in uu hadalka oo keliya iska cabbiro. Hadalka Inta badan waxa uu ku ladhi jiray dhaqdhaqaaq-jidheed, is jejebin iyo  jalleecooyin la yaab leh, jidh-ku-hadalku (Body language) ayaa uu si wanaagsan u yaqaanay" Cabdiraxmaan Yuusuf Ducaale (Bobe Ducaale)

"Abwaanku waa maal-qabeen, waa mulkiile mawle SWT siiyey indheer-garadnimo,af-tahannimo, farshaxannimo uu ku reebo murti cuddoon cilmiyeysan oo xanaf iyo xagal ba laga tiriyey, Haddaba Abwaan Gaariye AHN waxa uu ahaa dan guud jire ku siffooobay astamahaas kor ku xusan" Siciid Muxamed Axmed....

Tusmada Buugga
Magaca Buugga: HAGARLAAWE
Qore: Maxamed Xaashi Dhamac Gaariye
Bogagga: 240 Bog
Daabacadii 1aad: 2003
Daabacadii 2aad: 2013
Dib u daabicistii: Sagal Jet
Soo Saaridii iyo Dib u Habayntii: Bobe Duale
Soo Gudbintii: Amina Galaydh

FG: Allah ha u naxariisto, hana u nuuriyo qabriga, Abwaan Maxamed Xaashi Dhamac "Gaariye", jannada na rabbi ha ku casuumo. FAATAXA!!!!

Mahadsanid!!!

Faallo Kooban! Buugga WHY NATIONS FAIL?

"THE ORIGIN OF POWER, PROSPERTY AND POVERTY"

Runtii, waxaan jeclaa in buuggan inta la raadiyo nuquladiisa oo SOFT ah in la daabaco oo shirkadaha Soomaalilaan loo geeyo, ka dibna loo qaybiyo Madaxda iyo Ragga maaanta hoggaanka wadanka u haya, sidaa si la mid ah waxa habboon in uu akhriyo qof kasta oo dan ka leh mustaqbalka Soomaalilaan.

Magaciisu waa "WHY NATIONS FAIL?", waxa uu is barbar-dhig ku samaynaya Dawladaha horumaray "Qaniga ah" "Developed Countries" iyo Dawladaha aan horumarkoodu kow ba taagnayn ee "Faqiirka ah" "Under Development Countries", isaga oo tusaaalayaal badan ku soo qaadanaya buugga dhexdiisa sida Dalka South Korea oo ka mid ah dawladaha horumaray "Developed Country" iyo North Korea oo ka mid ah dawladaha faqiirka ah "Under Development Country".

Waxa kale oo uu soo qaadanayaa dawladaha United States of America, Great Britain, Germany isaga oo dhinaca kale na barbar wada Dawladaha ku yaala Sub Saharan Africa, Central Amerika, iyo South Asia buuggani waxa uu weydiin badan iska weydiinaya sababta ka damabysa in USA ay noqoto mid ka mid ah dalalka horumary, halka Egypt na ay ka mid tahay dalalka line ka faqriga hoos maray "Under Poverty Line".

Waxa kale oo aan buugga ka maydhanayn is weydiin kale oo u dhigan: USA ama Great Britain ma sidan ayay weligood u ahaayeen dalal horumaray oo aan Faqrigaba arkin intii adduunka la sameeyey, Mise iyaga laftoodu mar ka mid ah wakhtiga ayay ka mid ahaayeen wadamada Faqrigu uu wehel u yahay!.

Waxa kale oo buuggan laga dheehanayaa isla weydiin kale oo ah sababta ka damabaysa Musuqmaasuqa, Caddaalad-darrada, Sad-buursiga, iyo Saami qaybsi la'aanta sannado badana dul hoganaaya wadamada aan horumarin "Under Development Countries", Iyo sababta ka dambaysa in Hoggaamiyaha dalalkan qabsada uu hanti badan lunsado, qoyskiisa ama ehelkiisa na ku koobo guud ahaan xillalka ku xeeran hoggaamintiisa.

Waxaan meesha ka maqnayn in buugu sal-dhig ka dhiganayo labadii wadan ee kacaaanka carabtu kaba bilaabmay waa "EGYPT iyo TUNISA", isaga oo barbar-dhigaya sidii ay isla arrintani uga dhacday 1688 England, France, USA, Botswana, Japan iyo Brazil, sababna uga dhigaya qofka inta uu faqiirnimo dhanka qalbiga ah ku soo koray ku talo goostay in uu siyaasadda ku biiro kadib na uu si degdeg ah ku noqdo Taajir laga barto guud ahaan dunida, gaar ahaan wadanka uu markaa u dhashay.

Dal kasta oo adduunka ku yaal, in uu faqiir sii ahaado, iyada oo ay barbar ordayaan guud ahaan wax kasta oo xumaan iyo dambi ka ah dunida, sida Musuqmaasuqa, Xatooyada Hantida Ummada, Kufsiga, Dhaca, Iyo Dilka ba, keentana in uu dalkaasi noqdo Mid ka dhacay dunida inteeda kale, sababta ugu weyn ee ka dambaysa waa Hoggaamiyaha iyo Dookha Shacabka oo aad u liita.

FG: Haddii aad akhriday wanaagsan, Haddii aadan akhrinna Fadlan Isku day in aad akhrido buuggan, runtii waxa uu wax badan kaaga iftiiminayaa sababaha ugu waaweyn ee keenay in iyada oo la marayo qarinigii 21aad hadana AFRICA illa hadda sii ahaato qaarad aan ka qayb qaadan Horumarka Adduunka, iyada oo isla markaana qani ku ah guud ahaan Khayraadka Adduunka yaal!


Tusmada Buugga:
Magaca Buugga: WHY NATIONS FAIL?
Qore "Authors": Daron Acemoglu iyo Jamis Robinson
Soo baxay Sannadkii: 2015
Soo Gubintii: Amina Galaydh

Hordhac Kooban Buugga Al-Faaruuq.

Tariikh Nololeedkii Cumar Ibn Al-Khaddaab.

"Tariikhdu waa inoo musbaax maanka caawina'e
  Adoo male gudayaad yaqiin marar ku gaadhaaye
  Makaankaaga waa in aad taqaan melba waxa yaalle" Xaaji Aadan Af-Qallooc AHN.

Nebiga Csw Waxa laga soo weriyey in uu yidhi "Haddii uu gadaashay Nebi Jiri lahaa waxa uu ahaan lahaa CUMAR"

Mawduucyada buugga laga dheeganayo kuwaas oo faahfaahsan mise na lagu ladhay tixraac cad iyo tariikh aan madmadaw ku jirin kaas oo uu koobsaday inta bog ee uu buuggu yahay ba waxa ka mid ah:

Hordhac
Dajnaan
Iqra
La Ilaaha Illa'Allah
Nebi, Siddiiq, Iyo Shahiid
Bacdal Fatxi
Cumarayn
Dib Dheh
Txraac


Nabiga CSW ka dib, tariikhda islaamka ma soo marin qof ka saamayn badnaa Cumar Ibnu Khaddaab Rc, waana ay adag tahay in la helo cid u dhiganta, shakhsi ahaan iyo waxqabad ahaanba,. Cumar waxa uu ahaa cabqari weyn oo islaamka bilay.

Tariikhdu waa kayd dhaxaleed oo ay ummad kasta oo adduunka ku nooli ay leedahay. waa murayadda keli ah ee laga daawan karo tagtada iyo waxa cashar ku jira, sida oo kale na lagu fahmo tagtada iyo sida loo waajaho, iyada oo lagu hillaadinayo timaadaada.
Suurado iyo Aaayado badan oo Qur'aanka ka mid ah waxa ay ku saabsan yihin sooyaalkii dadkii innaga horreeyey iyo qisooyin ay tahay in aynu ku cibro qaadanno.

Run ahaantii Buuggani waxa uu wax weyn akhristaha ka barayaa tariikhdii mid ka mid ah halyeeyadii wakhtigii Rasuulka noolaa, waa Khaliifkii Labaad ee muslimiinta , Waa mid ka mid ah tobankii Asaxaabi ee iyaga oo nool loogu bushaareeyey in ay Jannada galayaan, Waa hoggaamiyihii cadaaladda Rasuulka ka dib, Waana aasaasihii shuuruuc badan oo maanta dunida islaamka lagaga dhaqmo "CUMAR AL-FAARUUQ"

Buuggani waxa uu guud marayaa tariikh nololeedkii Cumar Ibnul Khaddaab Rc, qaybtiisa kowaad na waxa ay diiradda saaraysa sannadihii hore ee noloshiisa; heerka uu bulshada kaga jiray iyo saamaynti uu ku lahaa, habkii uu kaga fal-celiyey diinta markii ay soo degtay, islaamnimadiisi iyo is bedelkii ay dhalisay, kaalintii uu ka qaatay xoojinta iyo faafinta diinta, iyo booskii uu kaga jiray bulshadii cusbayd ee muslimiinta.

Waxa uu sida oo kale buuggani tilmaamayaa qayb ka mid ah shakhsiyaadkii Cumar Rc iyo habdhaqankiisi, waxa kale oo aan meesha ka madhanayn in uu si faahfaahsan inoogu sheegayo habkii uu Nebiga CSW u qaabeeyey shakhsiyadii Cumar Rc.

Waxa aynu buugga ku arkaynaa xidhiidhkii Cumar iyo Qur'aanka ka dhexeeyey, iyada oo uu Cumar marar badan uu qayb ka ahaa sababihii ay ku soo degeen qaybo aan yarayn oo Qur'aanka ka mid ah, Illa uu Nebigu CSW sheegay in Alle SWT uu xaqqa dhigay Qalbiga iyo Carrabka Cumar Rc.

Buuggani waxa uu ku bilaabmayaa Cumar Rc oo ka faaloonaya saboolnimadii iyo silicii uu ku soo koray, isaga oo ahaa wiil yar oo saxaraha Makkah ee kulaylka badan mar aabihii geela u raaca, marna habaryarihii adhiga u raaca, ka dib na fiidkii marka uu soo hoydo in yar oo sabiib ah gacanta loogu shubo, ka dib na buuggu waxa uu barbardhigaya isla Cumar Rc, oo gacanta loo geliyey dawlad ka talisa guud ahaan jasiiradda carabta oo dhan, oo ciidankeediina uu albaabada ku garaacay labadii quwadood ee xilliggaa adduunka ugu awoodda badnaa {RUUM IYO FAARIS}.

Toban Sanno iyo Lix Bilood oo uu xilka ummada muslimiinta hayay wax weyn ayaa uu adduunka ka bedelay, illa iyo maanta na sooyaalkii uu ka tegay waxa ay saamayn weyn ku yeelatay nolol maalmeedkeenna, Waana mawduuca uu ku saabsanaan doono buugga labaad ee kan ku xiga, haddii ilaahay yidhaahdo.

________________________________________________________________________________
Tusmada Buugga:
Magaca Buugga: Al-Faaruuq
Qore: Muxammad Yuusuf
Soo Baxay Sannadka: 2017
Bogagga: 207 Bog
Soo Gudbintii: Amina Galaydh

FAALO KOOBAN! Buugga Dhalinyarooy! Ha Xoroobo Maanku!

Maanta iyo Mustaqbalka!!!
"Dhalinayaradu waa hirka nolosha, hiilka ummada iyo hoogga cadawga"

Buuggani waxa uu ka hadlayaa sidii loo heli lahaa qof, qoys, illaa qaran xor u ah go'aannada noloshooda, waxa uu ka kooban yahay saddex cutub oo ay soo hoos-galayaan mawduucyo dhawr ah oo ka sii farcamay cutub walba, waxaana ay kala yihin sidan hoos ku xusan:

Cutubka 1aad

Waxa uu ku sheegi doona xornimada aynu rabno nooca ay tahay, qofka xorta ah waxa uu qabto ama lagu garto, waxa kale oo uu dhalinta ku boorinayaa in ay bartaan macnaha loo abuuray, su'aalaha muhiimka ah ee uu cutubkani ku weydiinaayo ayaay ka mid yihiin dood uu ku furaaayo aqoontu ma xoraysaa maanka bani-adamka? iyo sida oo kale saameynta taban ee uu ku yeeshay isku furanka fikirka qofka soomaaliyeed markii uu qaabilay.

Cutubkani waxa kale oo uu diiradda saaraya dhibaatooyinka ku gedaaman wiilka iyo gabadha soomaaliyeed ee maanta nool, dhibaatooyinkaas oo ay ugu horreeyaan balwadda qaadka, wakhti lumiska, tahriibka, falsafadaha iyo fikradaha qalaad ee uu dhallan geddiyey qaab fikirkii ummadeenu.

Ugu dambayn cutubku waxa uu ku soo gebagebaynayaa soo bandhigidda akhlaaqda iyo guusha qofka wanaagsan midda ay tahay, sida oo kale waxa uu raacinayaa qofkaa aynu rabnaa sifaha uu yeelan karo iyada oo shan siffo Uu ka dhigan doono kuwa ugu muhiimsan; qof haybad leh, qof han leh, qof hal-abuur leh, qof hoggaamin leh, iyo qof hurid leh.

Cutubka 2aad

Waxa uu xoogga saarayaa qaab fikirka qoyska soomaaliyeed maanta iyo shalay, isaga oo dersaya hawl-qaybsigii qoyska soomalida ee maanta dheeliyey. Waxa kale oo uu ka hadlayaa in doorashada lammaanaha ay tahay doorashada mustaqbalka, taas oo ka marag kacaysa in qof kasta u baahan yahay in uu qoyskiisa ku yagleelo run. Sida oo kale waxa uu diiradda saaraya in barbaarinta ubadka wanaagasan ay tahay badbaada ummada maanta iyo ta mustaqbalka ba.

Qaabka aynu u  barbaarinno ubadkeenna ayaa soo saaraysaa bulshada la rabo in aynu noqonno. Cutubkani waxa uu ku doodayaa in dhasha badani ay horseed u tahay koboca dhaqaale iyo barwaaqada ay ummaduhu gaadhaan, sidaa darteed waxa uu dhiirigelinaya guurka badan iyo dhasha qoyska soomaaliyeed oo kor loo qaado celcelis ahaanna la gaadhsiiyo sagaal ruux, halka ay maanta ka tahay lix ruux.

Ugu dambayn waxa uu toosha ku ifinayaa caadooyin wanaagsan oo la ceebeeyey taas oo ay ku dhasheen in la waayo cid maanta quudisa masaakiinta iy walaalaha diinta ay ina midayso kuwaas oo baahan, waxaana uu ku soo af-meerayaa qoyska aynu rabno nooca uu noqon doono, taas oo ay ugu horreyso qoys tusaale leh, qoys tayo leh, qoys tacliin leh iyo qoys tacab leh.

Cutubka 3aad

Waxa ka mid ah qodobadda ugu waaweyn oo ah; in ka qayb-galka dhalinyarada talada dalka ay tahay furaha horumarka, sida oo kale waxa uu is weydiinayaa qaranka aynu rabnaa nooca uu noqon doono, iyada oo aynu raadinayno qaran qiyam leh, qaran qorshe leh, iyo qoran quwad leh.

Buuggani saddexdaas cutub ayaa uu guud ahaan u qaybsamaa, waxa aanu ku han weyn yahay in uu wax ku biirin doono dedaallada dib lagu yagleelayo ummad xor u ah masiirka mustaqbalkooda iyo maaraynta maalintooda joogtada ah  ta maqan ba.

Muunaynta Garashada, waa maaansada uu qoraagu buugu ku soo xidhaayo guud ahaan buugga oo mawduucyo badan ka dib halkaa ku dhammaanaya, waxaana ay u dhigan tahay sidan:

Lama raaco magaciyo
Muuqaalka sawirkee
Mabda'aa ujeedo leh
Dulucdaa macnaysoo
Kala reebta miidiyo
Manfaciyo hadhaadiga
Ha dhegaysan maqalkiyo
Cod-gudeedka muhashada
Mashaqada qabiilkiyo
Ku faraaya miidhada

Mawlihii ku uumaa
Xikmad kugu manaystoo
Suureeyey muuqiyo
Kitaabkii mudnaa baa
Qawlkii macbuudkiyo
Maskax lagu xoreeyee

Qof baad tahay masuuliyo
Macno loo abuuree
Milgahaaga qaadoo
Maaree dhibaatada
Cadaw kuu maleegiyo
Mahadhada adduunyada

Noloshaba masaaliyo
Muunaynta garashada
Waxa lagu maleeyaa
Kartidii maqnayd baa
Afkaaraha midantiyo
Weelaysa muruqeee

Mataanaynta aragiyo
Midabaynta waayaha
Maanka ka gaaxdoo
Muhashada jiheeyee
Duniiiyo maalmulkeeduna
Midigtaada weeyaan.

Maalintaad asqawdiyo
Qalbi murugo qaadee
Miirkiyo damiirkii
Qarxaan muraadi'i
Maheenaabka bacadkaa
Noqoshada malaysee
Mucjisada ayaantaa
Midnimo xisaabtiyo
Lahashada masiirkaba
Ashyaadaad maxbuuskiyo
Manfaca aad bidaysaa
Marag kugu furtaayoo.

Mahiigaanka roobkiyo
Maansheeyey guunyada
Misna laguma doogsado
Ma waraabsho gabanada
Haddii milic dhacaysiyo
Ma dareemo barafyada
Manhajkoodu waa dabar
Maadi lagu saleeyoo
Ruuxii madhnaan kara
Magantaadu waa abid ---------"Continue"
_________________________________________________________________________________

Tusmada Buugga
Magaca Buugga: Dhalinyarooy! Ha Xoroobo Maanku
Qore: Cabdiraxmaan Cismaan Jaamac
Soo Baxay Sannadkii: 2016
Bogagga: 140 Bog
S/Gudbintii : Amina Galaydh